Дампууралд хүргÑж байгаа гол шалтгаан нь удирдлага төлөвлөлт байхгүй, дотоод болон гадаад Ð¾Ñ€Ñ‡Ð½Ð¾Ð¾Ñ Ð½Ó©Ð»Ó©Ó©Ð»Ð¶ байгаа хүчин зүйлд оновчтой хариу үйлдÑл үзүүлж чаддаггүй, ирÑÑдүйгÑÑ Ñ…Ð°Ñ€Ñан зөв шийдвÑÑ€ гаргадаггүй гÑÑд байнга ÑÑ€ÑдÑлÑÑ Ñ‚Ð¾Ð¾Ñ†Ð¾Ð¶, төлөвлөж Ñ…ÑÑ€ÑгжүүлдÑг, ÑÑ€ÑдÑлийн менежментийн тогтолцоог нÑвтрүүлÑÑн байгууллага амжилтанд хүрч чадаж байгааг 2009 оны 10 дугаар Ñарын “Harvard Business Review†ÑÑтгүүлийн Ñудалгааны тайланд туÑгаÑан байÑан.
ИхÑнхи Ð±Ð¸Ð·Ð½ÐµÑ ÑрхлÑгчийн хувьд бизнеÑийн ашиг, орлогод түлхүү анхаарч хөрөнгө оруулах шийдвÑÑ€ÑÑ Ð³Ð°Ñ€Ð³Ð°Ð¶ өдөр тутмын үйл ажиллагааг удирдан ажилладаг Ñ…Ñдий ч Ñ‚ÑÑ€ бүр ирÑÑдүйн бий болох гадаад болон дотоод Ð¾Ñ€Ñ‡Ð½Ð¾Ð¾Ñ Ð±Ð¸Ð¹ болж байгаа хүчин зүйл, Ñаад бÑршÑÑлийг тооцож чаддаггүйгÑÑÑ Ð±Ð¾Ð»Ð¶ нÑг мÑдÑÑ…Ñд томоохон тулгамдÑан аÑуудалд ордог.
ÐөгөөтÑйгүүр ирÑÑдүйд учирч болох ÑÑ€ÑдÑлийг урьдчилан харж, шийдвÑрлÑÑ… ÑÑ€ÑдÑлийг удирдах төлөвлөгөө, Ñ…Ñналт Ñ…ÑÑ€Ñгжилтийн тогтолцоо байдаггүйгÑÑÑ Ð¾Ñ€Ð»Ð¾Ð³Ð¾ буурах, алдагдалд орох, бизнеÑийн үйл ажиллагаагаа зогÑоох хүртÑлх аÑуудал тулгарÑаар байна.
ÐÑ€ÑдÑл гÑж юу вÑ? ÐÐ½Ñ Ð½ÑŒ ирÑÑдүйд тохиолдох тодорхой Ð±ÑƒÑ Ð±Ð°Ð¹Ð´Ð°Ð» бөгөөд тухайн тодорхой хугацаа өнгөрөхөд бий болох үр дагаварыг Ñ…ÑлнÑ. Хувь хүн, байгууллага, бизнеÑийн Ñалбар, нийгÑм ÑƒÐ»Ñ Ð¾Ñ€Ð¾Ð½Ð´ ирÑÑдүйд юу тохиолдохыг шууд тодорхойлж чадахгүй, гÑхдÑÑ Ñ‚Ð°Ð°Ð¼Ð°Ð³Ð»Ð°Ð¶ болно. Таамаглал нь Ñ…ÑÑ€ бодитой болохыг тохиолдож болох магадалын түвшингÑÑÑ€ л илÑрхийлж чадна. ИрÑÑдүйд болох үйл Ñвдал нь хувь хүн та Ó©Ó©Ñ€Ó©Ó©, байгууллагын удирдлага, Ñалбарын түвшинд шийдвÑÑ€ гаргаж байгаа Ñайд, ÑƒÐ»Ñ Ð¾Ñ€Ð½Ñ‹ бодлогыг боловÑруулж байгаа ÑƒÐ»Ñ Ñ‚Ó©Ñ€Ñ‡Ð¸Ð´, шийдвÑÑ€ гаргах албан тушаалтан нар Ñмар шийдвÑÑ€ гаргаж байгаа, Ñ…ÑрхÑн удирдаж ажиллаÑанаар тодорхойлогдоно.
Хувь хүн та, байгууллагын удирдлага, төрийн түшÑÑд бүгд өдөр бүр шийдвÑÑ€ гаргадаг. Заримдаа буруу шийдвÑÑ€ гаргаÑныг Ñүүлд нь ойлгож ухаардаг. ШийдвÑÑ€ гаргахдаа оновчтой Ñонголт хийхийг Ñ…ÑлдÑг. Олон хувилбар, ÑÐ¾Ð½Ð³Ð¾Ð»Ñ‚ÑƒÑƒÐ´Ð°Ð°Ñ Ð·Ó©Ð²Ð¸Ð¹Ð³ нь тооцоолж Ñонгож чадвал зөв шийдвÑÑ€ гардаг байна. Сонголтуудын ашигтай байх магадлалын түвшингÑÑÑ€ аль нь өндөр байна гÑдгийг хөрөнгө оруулалтын шинжилгÑÑ Ñ…Ð¸Ð¹Ð¶ тооцдог бол Ñонголт бүрийн цаана Ñ…ÑÑ€ÑгжүүлÑÑ…Ñд Ñмар Ñаад, бÑрхшÑÑл учирч болох, түүнийг удирдаж даван туулж чадах ÑÑÑхийг ÑÑ€ÑдÑлийн шинжилгÑÑгÑÑÑ€ тооцож гаргадаг. Ó¨Ó©Ñ€Ó©Ó©Ñ€ Ñ…ÑлбÑл оновчтой Ñонголт хийх шийдвÑÑ€ гарахдаа Ñонголт Ñ‚ÑƒÑ Ð±Ò¯Ñ€Ð¸Ð¹Ð½ ашиг болон ÑÑ€ÑдÑлийн хамтад нь уÑлдуулан тооцоолдог байна.
ÐÑ€ÑдÑлийн шинжилгÑÑ Ð³Ñж юу вÑ? Сонголт, хувилбаруудыг боловÑруулахад Ñудалгаа хийгдÑÑн байх Ñ…ÑÑ€ÑгтÑй. Судалгаа хийхÑд анхдагч болон хоёрдогч ÑÑ… ÑÑƒÑ€Ð²Ð°Ð»Ð¶Ð°Ð°Ñ Ð¼ÑдÑÑлÑл олж авдаг. ÐÑ€ÑдÑлийн шинжилгÑÑ Ñ…Ð¸Ð¹Ñ…Ñд олж авÑан мÑдÑÑлÑлд анализ буюу дүн шинжилгÑÑ Ñ…Ð¸Ð¹Ð¶ үр дүнг тодорхойлон илÑрхийлÑÑ…Ñд чиглÑгдÑнÑ. ÐөгөөтÑйгүүр ирÑÑдүйд тохиолдох тодорхой буй байдлыг таамаглан тооцоолоход чиглÑгдÑÑн ÑÑ€ÑдÑлийн чанарын ба тоон шинжилгÑÑний үр дүн юм. Таамаглалыг тохиолдох магадалын хувь Ñ…ÑмжÑÑгÑÑÑ€ илÑрхийлдÑг. Удирдлагын орчин үеийн хандлагад ÑÑ€ÑдÑлийг тооцохдоо аливаа үйл Ñвдал Ñ…ÑзÑÑ Ñ‡ тохиолдохгүй гÑж болохгүй гÑÑд “тохиолдож болох магадлал бага†гÑÑ… буюу тодорхой хувь Ñ…ÑмжÑÑгÑÑÑ€ илÑрхийлж “хÑзÑÑ Ñ‡â€ Ð³ÑÑÑн ойлголтыг байхгүй болгох Ñ…ÑÑ€ÑгтÑйг гÑж тодорхойлжÑÑ.
ÐÑ€ÑдÑлийн шинжилгÑÑг хийхдÑÑ Ð±Ð°Ð¹Ð³ÑƒÑƒÐ»Ð»Ð°Ð³Ð°Ð´ шууд ба шууд Ð±ÑƒÑ Ð±Ð°Ð¹Ð´Ð»Ð°Ð°Ñ€ нөлөөлж байгаа хүчин зүйлийг тодорхойлох шаардлагатай байдаг. ÐÑ€ÑдÑлийг тодорхойлохдоо байгууллагад дотоод Ð¾Ñ€Ñ‡Ð½Ð¾Ð¾Ñ Ð±Ð¸Ð¹ болÑон ÑÑ€ÑдÑл, гадаад орны ÑÑ€ÑдÑл гÑж ангилж авч үздÑг. Дотоод орчны ÑÑ€ÑдÑлд байгууллагын Ñанхүүгийн ÑÑ€ÑдÑл, техник технологийн ÑÑ€ÑдÑл, үйл ажиллагааны ÑÑ€ÑдÑл гÑж үндÑÑн ангилал байдаг. Байгууллагын үйл ажиллагаанд нөлөөлж байгаа гадаад орчны ÑÑ€ÑдÑлийн ангилалд нийгÑм, байгаль орчин, Ñдийн заÑаг, зах зÑÑл, хууль Ñрх зүй, зах зÑÑлийн ÑÑ€ÑдÑлүүд гÑж ангилдаг байна.
Тухайн байгууллага, Ñалбарын онцлог шинжÑÑÑ Ñ…Ð°Ð¼Ð°Ð°Ñ€Ñ‡ бизнеÑийн үйл ажиллагаанд аль аль нь шууд ба шууд Ð±ÑƒÑ Ñ…Ð°Ð¼Ð°Ð°Ñ€Ð»Ð°Ð°Ñ€ тулгамдÑан аÑуудалд хүргÑдÑг.
ÐÑ€ÑдÑлийн менежмент гÑж юу вÑ?
Салбарын онцлогтой уÑлдуулан Ñудалгааны хамрах хүрÑÑ, аргачлалыг боловÑруулж байгууллагын дотоод ба гадаад орчны ÑÑ€ÑдÑлийг тодорхойлдог. ТодорхойлÑон ÑÑ€ÑдÑлийн хамрах цар хүрÑÑ Ð±ÑƒÑŽÑƒ далайц, тохиолдох тоо Ñ…ÑмжÑÑ Ð±ÑƒÑŽÑƒ давтамжийг ÑÑ€ÑдÑлийн тоон ба чанарын шинжилгÑÑний туÑламжтай тооцож ÑÑ€ÑдÑлийн үзүүлÑÑ… үр дагаварын түвшингÑÑÑ€ ангилдаг.
ÐÑ€ÑдÑл бүрийн харилцан хамаарал буюу кориллÑцийг тооцож ÑÑ€ÑдÑлийг бий болгож байгаа ÑÑ… Ò¯Ò¯ÑвÑÑ€ буюу шалгаан, нөлөөлж байгаа хүчин зүйлийг тодорхойлж ÑдгÑÑрийг арилгах, бууруулах, давах туулах тактик, Ñтратегийг боловÑруулдаг. Үүнийг ÑÑ€ÑдÑлийг бууруулах хариу үйлдÑлийн төлөвлөгөөний хүрÑÑнд бүрÑн тооцоолж боловÑруулдаг байна.
ÐцÑÑÑ‚ нь уг төлөвлөгөөг Ñ…ÑÑ€ÑгжүүлÑÑ…Ñд чиглÑгдÑÑн байнгын үйл ажиллагаатай ÑÑ€ÑдÑлийн шинжÑÑч, ÑÑ€ÑдÑлийн менежерийн туÑламжтай Ñ…Ñналт, мониторинг хийж ÑÑ€ÑдÑлийг удирдаж үйл ажиллагааг Ñайжруулж байдаг.
БизнеÑийн байгууллагын ÑÑ€ÑдÑлийн менежмент буюу Enterprise risk management (ERM) нь 2000 Ð¾Ð½Ð¾Ð¾Ñ Ñ…Ð¾Ð¹Ñˆ бизнеÑийн бүх Ñалбар хурдацтай нÑвтÑрч ÑÑ…ÑлÑÑн. Учир нь глобалчлал, ÑƒÐ»Ñ Ð¾Ñ€Ð½Ñ‹ Ñдийн заÑаг, нийгÑм, ÑƒÐ»Ñ Ñ‚Ó©Ñ€Ð¸Ð¹Ð½ өөрчлөлт, хөгжиж байгаа ÑƒÐ»Ñ Ð¾Ñ€Ð½ÑƒÑƒÐ´Ñ‹Ð½ Ñдийн заÑгийн хурдацтай Ó©Ñөлт, Ñалбарын Ó©Ñ€Ñөлдөөн зÑргÑÑÑ ÑˆÐ°Ð»Ñ‚Ð³Ð°Ð°Ð»Ð°Ð½ бизнеÑийн орчинд бий болж байгаа шууд ба шууд Ð±ÑƒÑ ÑÑ€ÑдÑлийн хамрах цар хүрÑÑ Ð±Ð°Ð¹Ð½Ð³Ð° өөрчлөгдөж байна.
Иймд бизнеÑийн байгуулага нь цаашид оршин тогтнох, Ó©Ñ€Ñөлдөхийн тулд гадаад болон дотоод орчны Ó©Ó©Ñ€Ñ‡Ð»Ó©Ð»Ñ‚Ó©Ó©Ñ Ð±Ð¸Ð¹ болж байгаа ÑÑ€ÑдÑлийг цаг алдалгүй тооцон удирдаж тогтмол шинÑчлÑлт, өөрчлөлт зөв хийх шаардлагатай байгаа ÑƒÑ‡Ñ€Ð°Ð°Ñ Ð¾Ñ€Ñ‡Ð¸Ð½ үеийн ÑÑ€ÑдÑлийн менежментийн арга барилыг ÑзÑмшиж, бизнеÑийн ажил Ñ…ÑÑ€Ñгт нÑвтрүүлÑÑ… зайлшгүй Ñ…ÑÑ€ÑгтÑй байгаа юм.
ÑÑ… Ñурвалж: ireport.mnТанд энэхүү мэдээлэл таалагдаж байвал Like дараарай! |